Rondsnuffelen in Fiji

In eerste instantie lijkt Savusavu behoorlijk hersteld van het voorbijrazen van cycloon Winston vorig jaar, één van ’s werelds zwaarste cyclonen ooit. Langzaam worden toch wat scheurtjes zichtbaar. Anjana van het restaurant vertelt dat ze 3 centimeter modder in het restaurant hadden liggen, maar geen schade verder. Naast ons aan de mooring ligt een Aloa-34 jacht er echter wel wat triest bij. De Nederlands-Spaanse eigenaar heeft inmiddels een nieuw schip, een catamaran, en haalt zijn oude schip leeg om de spullen te verkopen. Hij gaat wat rest van zijn schip ook verkopen. Hij vertelt dat hij vorig jaar geen cycloonmooring meer kon krijgen. Ondanks zijn reservering en betaling vooraf was de mooring al doorverhuurd aan een ander. Zijn boot kwam op de meest open plek van de baai hier te liggen. De brandweer heeft nog brandslangen uitgeleend aan hem om de boot steviger vast te leggen. Wonder boven wonder overleefde zijn boot als een van de weinigen ongeschonden de cycloon. Een andere boot heeft de mooring nadat die aan de haal ging op zijn plek weten te houden door hangend aan de boei, zo hard mogelijk op de motor vooruit te blijven varen. Er zijn echter 24 andere boten op de kant geslagen bij de 300 km/u wind en slagregens. Een maand later bij rustig weer, toen de eigenaar van de Aloa naar Nederland was, is zijn mooring echter alsnog losgeraakt en de boot aan de grond gelopen. Een triest verhaal. De grappige kant van het verhaal is dat hij zijn nu 91 jarige moeder uit Nederland heeft meegenomen op de nieuwe boot en vanaf de Caribbean hierheen is gevaren met haar. Hij heeft een elektrische lift gemaakt met een stoel, om haar in de bijboot te kunnen krijgen. We hebben de eer haar te ontmoeten. Ze maakt een ondernemende en positief ingestelde indruk. Ze is niet meer zo goed ter been, maar met overal handvatten kan ze zich aan boord redden. Dat is nog eens wat anders dan oud worden in een verzorgingshuis. Je ziet nog eens wat. De warmte is goed voor haar artrose. Ze vertelt enorm veel plezier in te hebben en over de ongemakken als zeeziekte zegt ze: “Alles went, na jaren al verpleegster voor anderen te hebben gezorgd is het heerlijk dat er nu voor mij wordt gezorgd”. Ze gaan hier twee jaar rondvaren en zullen bij een klein dorpje bij een afgelegen eiland gaan liggen. Z’n dorpje ‘adopteert’ je dan. Ze kijken er naar uit.

De regen is na een week even opgehouden en we besluiten op verkenning uit te gaan. Het is ons plan om met de voorspelde Zuidelijke winden Oostwaarts naar het eiland Taveuni te gaan om te kunnen duiken bij Paradise Resort. De wind bepaalt anders, want tegen de voorspelling in komt ze voornamelijk uit het Oosten. We veranderen onze koers en gaan naar Namena. Dit is een klein eiland, beschut gelegen tussen de riffen, waar ook een duikresort moet zijn. Bij aankomst blijkt dit resort helaas door Winston te zijn weggeblazen. Er zijn nog wat halve gebouwtjes over en ’s nachts ontwaren we een klein lichtje, maar veel menselijk leven is er niet. Wel veel vogels! Mochten we ons onbespot op de ankerplek wanen hebben we het mis, want zo’n honderd familieleden van onze Jan uit Gent zitten ons vanaf hun nesten in ogenschouw te nemen. Het is een ongelofelijk gezicht. De Let’s go ligt vlakbij een heuvel en op die heuvel zijn alle bomen ingenomen voor nesten. En ach, wij zijn nou eenmaal meer een vogel- dan een visboot, dus het past ons wel.

De ankerplekken waar we heen varen hebben exotische namen die we nauwelijks kunnen onthouden. Vandaag varen we daarom maar naar de ‘Mokerhei’, of eigenlijk naar ‘Makogai’. Na een paar dagen liggen we er zomaar met drie Nederlandse jachten. En dat terwijl er hier helemaal niet zoveel boten komen en je vaak alleen op een ankerplek ligt. Een reislustig volkje, die Nederlanders. We gaan samen met de bemanning van Spunky naar de kant. Op de kant ontmoeten we de baas met zijn gezin. We krijgen een rondleiding langs de resten van het ontwikkelingsstation voor reuzen-schelpen, de giant-clams. Na Winston is veel weggespoeld en koraal beschadigd geraakt. De man vertelt hoe hij de 12 huizen van het dorpje hier heeft zien wegwaaien, hoe zijn eigen huis de lucht in vloog en hoe hij met zijn gezin tijdens de storm kruipend door de modder over de heuvels naar de andere kant van het eiland is gegaan. Een indrukwekkend verhaal, zeker als we zijn vijf dochters ontmoeten in de leeftijden van twee tot en met tien jaar. De huizen zijn nog niet herbouwd. Ze wonen in het dorp aan de andere kant van het eiland. Wat rest zijn de ruïnes van stenen gebouwen van de ooit hier geplaatste lepra-kolonie. Er liggen inmiddels wel alweer tientallen baby-clams in het basin. Die zetten ze over een tijdje uit in heel Fiji. Ze hebben 35 jaar nodig om volwassen giant-clams te worden. Een paar reuzenschelpen zijn er gespaard, die zien we vlakbij de ankerplek liggen. We mogen toch niet hopen dat iemand hier zijn anker te dicht bij de kant te water laat…
De man lijkt oprecht blij dat we gezamenlijk kava aanbieden. Dat is het gebruik hier. Als je ergens ankert, is dat blijkbaar alsof je in de achtertuin van de dorpjes je tent opzet. Je biedt een soort bosje bruine kronkelwortels aan de baas aan, bij wijze van aanvraag van jouw visum om daar te mogen zijn. Als het wordt geaccepteerd, word je voor even onderdeel van het dorp en mag je van het gebied gebruik maken. Eerlijk gezegd had ik verwacht dat die traditie een beetje zoals klederdracht bij ons in stand zou worden gehouden. Ze hebben hier immers toch ook televisie lijkt me. Maar dat idee blijkt niet waar. Het voldoen aan de beleefdheidsnormen wordt zeer gewaardeerd. Dat betekent hier dus; petje af, rugtas in de hand, zonnebril af en doek omslaan over de knieën. Dat ze het zo serieus nemen maakt het specialer. De ceremonie die erop volgt heet Sevusevu. Het enige wat we verstaan van de toespraak is ‘Holland’ en dan mogen we net als de Chief driemaal klappen in onze handen. We zijn geaccepteerd.
Op deze ankerplek snorkelen we, zien we een grote schildpad aan komen zwemmen en spotten we de giant-clams onder water.
Er blijkt ook enig internet ontvangst, namelijk als je met de bijboot naar het zij-eilandje vaart en daar bij laag water aan de overzijde op het strand met je telefoon heen en weer zwaait voor een stipje telefoonontvangst. Zowaar kan ik een weerberichtje ophalen. Het moet er koddig uitzien. Wat een bijzondere plek.

De passaat waait stevig als we doorvaren naar de volgende ankerplek. Met 25 knoop wind en gelukkig weer eens een dagje zon, halen we het met wat motor bij in één slag. Hier bij Leleuvia (door ons ‘tante Livia’ genoemd) is een resort dat helemaal is herbouwd na Winston, of het is hier wellicht niet omgewaaid. Het is precies zo gemaakt zoals je een tropische plek op Fiji voorstelt. Palmbomen, zandstrand, hangmatten en houten hutjes met rieten daken. Hier wordt geen Sevusevu verwacht. Je mag aan de ankerboeien liggen als je wat in het resort eet, weliswaar voor toeristenprijzen. Dat laten we ons geen twee keer zeggen. We hebben een erg genoeglijke avond. En nog mooier: er kan hier begeleid gedoken worden!

Inmiddels zijn we doorgevaren naar Kadavu. De communicatie in Fiji is even wennen. Hoewel er gezegd wordt dat ik geroepen wordt als ze met me kunnen gaan duiken, is het in Leleuvia erg vaag gebleven wat dat inhield. Steeds als ik kwam informeren, werd de verwarring eerder groter dan kleiner. Ze komen me echt roepen. Maar na drie dagen begin ik te beseffen dat met iemand alleen gaan duiken wellicht niet zo rendabel voor ze is o.i.d.. In elk geval komt het er nooit van. Of heb ik de pech dat er geen gasten zijn die ook willen duiken. Jammer, maar wie weet lukt het ergens anders nog wel. De wind is een paar dagen rustig en we hebben een prachtige trip door de sterrennacht naar een klein eiland in het zuiden. Hier maken we wat regendagen mee en keuvelen aan boord. We doen ons Sevusevu ritueel bij het dorpje waarvan we denken dat het bij de ankerplaats hoort, maar het blijft wat vaag of we niet eigenlijk het andere dorpje hadden moeten hebben. We laten het maar zo. Het is bijzonder om in de hut op rieten matten onze kava aan te bieden en om nogmaals het ritueel mee te maken. Morgen gaan we de school aan de overzijde van de baai bezoeken. Daarna varen we door naar een ankerplek bij een mini-eilandje waar als het goed is bij hoog water reuzen roggen om de riffen heen zwemmen. We gaan het beleven. Het is goed toeven hier.